Onze organisatie werkt mee aan innovatieve aanpak diabetes

AZ Maria Middelares, thuiszorgorganisatie i-mens, zorgcentrale Z-Plus en 4 andere ziekenhuizen testen samen een nieuwe aanpak om de zorg voor mensen met diabetes type 2 te verbeteren. Het gaat om een innovatieve aanpak waarbij de patiënt zelf de waarden meet met slimme technologie. Dankzij datadeling tussen ziekenhuis, zorgcentrale en thuiszorg wordt er gedetecteerd wanneer welke zorgverlener nodig is. Het resultaat? De juiste zorg op het juiste moment en op de juiste plaats. Dat kan zowel thuis, als vanop afstand of zo nodig in het ziekenhuis zijn. In het onderzoek zal worden nagegaan of deze nieuwe manier van opvolgen de kwaliteit van zorg nog verbetert, terwijl de kosten beheersbaar blijven.

Diabetes: een groeiende uitdaging voor de gezondheidszorg

Diabetes is wereldwijd een van de snelst groeiende gezondheidsproblemen. In België gaat naar schatting 7,4% van het gezondheidszorgbudget naar diabeteszorg (International Diabetes Federation, 2021). Preventie en goede begeleiding zijn cruciaal om de gezondheid van diabetespatiënten te verbeteren en om de kosten voor de gezondheidszorg beheersbaar te houden. Vandaag wordt er al sterk ingezet op ondersteuning van diabetici door een aanbod van verschillende zorgprogramma’s (het opstarttraject, het zorgtraject en de diabetesconventie). Met dit onderzoek gaan we nog een stap verder.

Een nieuwe aanpak: 24 op 7 monitoring

De ziekenhuizen en thuiszorg ontwikkelen samen een hybride zorgpad dat inzet op zelfmanagement, telemonitoring, interventies op afstand en zorg aan huis of in het ziekenhuis indien nodig.

Patiënten met diabetes type 2 meten hun eigen gezondheidsdata. Ze controleren zelf hun bloedsuikerspiegel en bloeddruk met slimme apparaten. Die zijn verbonden met hun smartphone of tablet. Via een gevalideerde app wordt de info rechtstreeks doorgestuurd naar zorgcentrale Z-Plus. Ook de patiënt kan deze data voortdurend consulteren en wordt zo meer betrokken bij het eigen ziekteverloop.

De verpleegkundig operatoren van Z-Plus monitoren 24 op 7 deze parameters. Bij overschrijding van de drempelwaarden bellen ze de patiënt op met eerste tips volgens een interventieprotocol. Wanneer nodig spreekt de operator de juiste zorgverlener of partner in het ecosysteem aan voor verdere acties (triage). Ook bij ontbrekende waarden contacteren ze de patiënt. Uit een eerdere studie bleek dat de telefoontjes effect hadden: het advies op maat en op het juiste moment bleek beter opgevolgd te worden. Bovendien gaven patiënten aan dat ze hun gedrag al aanpasten, enkel omdat ze wisten dat de mogelijkheid bestond dat ze anders een telefoontje zouden krijgen.

Maatwerk, efficiëntie en betere zorg dankzij datadeling

Doordat patiënten hun medische data delen, kunnen ze op maat begeleid worden. Indien uit de monitoring blijkt dat de waarden van de patiënt goed zijn, is geen extra opvolging voorzien. Een bezoek aan huis of in het ziekenhuis wordt dus pas ingepland als dat echt nodig is. Vandaag gebeuren deze thuis- en ziekenhuisbezoeken om de paar maanden, of ze nu strikt noodzakelijk zijn of niet. De betrokken huisarts, het ziekenhuis of andere zorgactoren kunnen na goedkeuring van de patiënt de data en rapportage van interventies steeds consulteren, wat leidt tot meer gepersonaliseerde behandeling en bijvoorbeeld een tijdige bijsturing van medicatie. 

“Door telefonisch vanop afstand én op het juiste moment de nodige ondersteuning te bieden, werk je efficiënter. Je kan de tijd beter invullen dan langs te gaan op momenten dat het misschien niet nodig is. Zo zien we in resultaten van een eerste studie dat de bestede tijd voor educatie per patiënt vermindert. Als je ook interventies op afstand mogelijk maakt, zien we dat er gemiddeld 1 uur minder nodig is per patiënt. Bovendien volgen we hen nu 24 op 7 op in plaats van 5 keer per jaar.” 

Lieselotte Sandra, hoofd diabeteseducatoren van i-mens

Hybride zorg is de toekomst

We willen nagaan of dit type telemonitoring, in combinatie met zorg op afstand, een belangrijk onderdeel zal uitmaken van de zorg van de toekomst. Hetzelfde geldt voor de unieke samenwerking tussen ziekenhuizen, de zorgcentrale en de thuiszorg. Het stelt zorgverleners in staat om snel en gepast in te grijpen waardoor patiënten tijdig de juiste zorg krijgen. Zo kunnen ernstige complicaties voorkomen worden. 

“Dankzij de combinatie van zelfmanagement, telemonitoring en educatie willen we personen met diabetes gezonder houden. In de klinische studie zullen we nagaan of we patiënten gezonder kunnen houden in een zorgpad waarin zij zich nog beter opgevolgd voelen. En dat met een kostenplaatje dat maatschappelijk verantwoord is.” 

Dr. Rötgens, endocrinoloog en hoofdonderzoeker Maria Middelares

Drie belangrijke onderzoeksvragen

De studie wil drie onderzoeksvragen beantwoorden: 

1. Voorkeur patiënt? Verkiezen patiënten deze nieuwe vorm van zorgverlening ten opzichte van bestaande vormen?  
2. Betere gezondheidsresultaten? Is deze nieuwe manier van zorg beter voor de gezondheid van patiënten in vergelijking met de huidige standaardzorg? 
3. Kosten beter verantwoord? Zijn de (extra) technologische kosten verantwoord ten opzichte van de (extra) gezondheids- en efficiëntiewinst die we boeken, bv. qua personeelsinzet? 

Samenwerking tussen ziekenhuizen en thuiszorg 

Deze studie is een samenwerking tussen i-mens, AZ Maria Middelares, zorgcentrale Z-Plus en vier andere ziekenhuizen: AZ Sint-Vincentius Deinze, AZ Groeninge, AZ Sint-Blasius, en RZ Tienen. Door de intensieve samenwerking en het delen van informatie tussen ziekenhuizen en thuiszorg willen we patiënten nog meer gepersonaliseerde zorg geven. om te komen tot een nog beter afgestemde en effectievere behandeling.