Nucleair onderzoek/behandeling

Wat is een scintigrafie of isotopenscan?

Bij een scintigrafie of isotopenscan wordt een kleine hoeveelheid van een radioactief gemaakt product aan de patiënt toegediend. Al deze producten noemen we dan speurstoffen. Zij zijn slechts licht radioactief en hebben een kort halfleven (wat wil zeggen dat deze stoffen niet lang blijven stralen).

Voor de meeste onderzoeken wordt de speurstof via een ader in de bloedbaan toegediend, maar voor sommige onderzoeken kan de speurstof worden ingeademd of zelfs verwerkt in een maaltijd of drank.

Afhankelijk van het te onderzoeken orgaan wordt met behulp van een bepaald soort scanner, een zogenaamde gammacamera of SPECT-camera, de verspreiding van het toegediende product in het lichaam of in een bepaald orgaan nagegaan. Dat gebeurt onmiddellijk na de toediening of enkele uren of zelfs dagen later. Het onderzoek in kwestie noemen we scintigrafie of isotopenscan. Op deze manier kunnen beelden worden gemaakt die informatie geven over de werking van de onderzochte organen. Deze informatie is moeilijk op een andere manier te verkrijgen en kan de aanvragende geneesheer helpen een diagnose te stellen.

Doet het onderzoek pijn en is het gevaarlijk?

Deze onderzoeken belasten de patiënt niet. De meeste onderzoeken gebeuren door inspuiting van een kleine hoeveelheid speurstof in de ader van de elleboogplooi. Dit wordt doorgaans zeer goed verdragen. In de regel zijn er geen allergische reacties te vrezen en de hoeveelheid straling is gering, zeker niet hoger dan bij gewone radiologische onderzoeken. Bij zwangere vrouwen en borstvoeding wordt straling echter best vermeden. Het is daarom belangrijk dat de aanvragende arts én de patiënt steeds zwangerschap of borstvoeding melden om misverstanden te voorkomen.

Het camerasysteem is een open systeem. Je wordt niet in een tunnel geplaatst. De meeste patiënten met claustrofobie verdragen het onderzoek goed. Indien je je hierover zorgen maakt, aarzel dan niet dit te bespreken met onze arts of verpleegkundige.

We voeren verschillende soorten nucleair onderzoek uit:

• Bijschildklierscan
• Botscan
• DAT-scan
• Ejectiefractie
• Hersenperfusiescan
• Longventilatie- perfusiescintigrafie
• Maagevacuatie
• MIBI-scan
• Nierscan
• PET/CT-scan
• Renogram
• Schildklierscan
• Skeletscintigrafie
• Wittebloedcelscan

Nucleaire behandelingen mogen niet verward worden met radiotherapie.

Radiotherapie omvat bestralingstherapie, hetzij met toestellen (externe radiotherapie), hetzij met radioactieve staafjes of korrels die bij de patiënt worden ingeplant (brachytherapie).

Onder nucleaire therapie verstaan we behandeling met radioactieve stoffen die worden ingespoten (vloeibare oplossingen) of ingenomen (capsules of drankjes). Deze radioactieve stoffen gaan dan via het bloed naar bepaalde organen die daardoor inwendig bestraald worden. In die gevallen zal de stralingsdosis vanzelfsprekend veel hoger liggen dan bij nucleair onderzoek. Daarom krijgen deze patiënten uitgebreide specifieke raadgevingen mee, aangepast aan de toegediende stralingsdosis.

Bij sommige behandelingen is het nodig de patiënt kort op te nemen ter bescherming van de omgeving tegen de radioactieve straling. We beschikken over twee speciaal hiervoor ingerichte therapiekamers.

Nucleaire behandelingen die wij uitvoeren zijn:

• Behandeling met 177Lutetium PSMA
• Behandeling met radiojood
• Behandeling met radium-223 dichloride

AZ Maria Middelares beschikt over drie SPECT/CT-camera's. Met deze toestellen is het mogelijk om tezelfdertijd twee onderzoeken te doen: enerzijds een scintigrafie (functionele informatie) en anderzijds een CT-scan (anatomische informatie). Voor sommige afwijkingen of ziekten kan dat zeer nuttig zijn. De SPECT-CT is een joint venture van de diensten nucleaire geneeskunde en radiologie van AZ Maria Middelares.

Het nieuwste toestel dat in 2021 in gebruik is genomen beschikt over een collimator in de camerakop die ervoor zorgt dat hartonderzoeken accurater kunnen plaatsvinden waardoor er minder stralingsbelasting is voor de patiënt en een kortere duur van het onderzoek.

Voor PET/CT-scans is er een samenwerking met PET-centrum West-Vlaanderen campus Groeninge, waarbij onze artsen één dag per week werkzaam zijn in het PET-centrum voor de patiënten doorverwezen vanuit AZ Maria Middelares. Patiënten vanuit AZ Sint-Vincentius Deinze worden doorverwezen naar PET-centrum Marie Curie.